Rebellen met een
eigen luchtmacht
'Het is niet de Singalese bevolking die vecht tegen de Tamils, het is de regering die
strijdt met een verzetsbeweging' Georg Frerks, Sri Lanka-kenner
PZC Zaterdag 25 april 2009 1 1
De verrassing was totaal in de
nacht van 26 maart 2007. Boven
Colombo klonk het geronk van
twee kleine vliegtuigjes, die vervolgens
zelfgemaakte bommen afwierpen bo
ven een basis van de Sri Lankaanse
luchtmacht. Resultaat: drie doden, zes
tien gewonden en de tijdelijke sluiting
van de nationale luchthaven.
Toch kwam het gegeven dat de Tamil
Tijgers, als eerste en enige rebellenbewe
ging ter wereld over een luchtmacht be
schikte, voor Sri Lanka niet echt als een
verrassing. Al tien jaar wist de inlichtin
gendienst dat de rebellen vliegtuigen
wilden hebben, en in 1998 werd een he
likopter in het door de LTTE beheerste
gebied 'gespot'.
Serieus werd het pas tijdens de wapen
stilstand die in 2002 inging. Kolonel
Shankar, een vliegtuigbouwingenieur in
de Tijgergelederen, maakte daarvan ge
bruik door onderdelen het LTTE-gebied
in te smokkelen en de vliegtuigen in de
jungle in elkaar te zetten. Zeker zeven
verborgen landingsstrips met hangars
erbij werden aangelegd. De luchtvloot
van de zogenoemde 'Air Tigers' zou heb
ben bestaan uit drie Tsjechische
Zlin-toestellen. Voorzien van zelfgefabri-
ceerde bomrekken, konden ze 240 kilo
aan explosieven meevoeren! Tegenover
de Migs en Kfirs van de de luchtmacht
waren deze toestellen geen partij, maar
de propagandawaarde was enorm. De
Tijgers claimden dat ze hiermee wraak
namen voor de luchtbombardementen
op de burgerbevolking door de lucht
macht. De meeste aanvallen richtten de
vliegtuigjes dan ook op luchtmachtba
ses, al werden de vliegtuigen ook een
enkele keer ingezet om luchtsteun te
verlenen aan strijders aan het front. Af
gelopen september schoot een lucht
macht-straaljager een Zlin uit de lucht.
De maanden daarop verloren de rebel
len snel terrein en dus vliegvelden. De
Air Tigers besloten tot een laatste wan
hopige actie, vermoedelijk ook bedoeld
als zelfmoordaanval. Op 20 februari ver
schenen de laatste twee Tamil-toestel-
len weer boven Colombo. Dit keer ont
dekte de radar hen ruim op tijd. De
luchtafweer schoot ze neer voordat ze
kans hadden hun bommen te lossen.
juist. „Het is niet de Singalese bevolking die
vecht tegen de Tamils, het is de regering die
strijdt met een verzetsbeweging. De bevolking,
ook de Tamilbevolking in het noorden, zit daar
tussen klem."
Soms waren er wapenstilstanden en zelfs vre
desbesprekingen, maar dat betekende nooit een
tijdelijk eind aan het geweld. Een Indiase vre
desmacht kreeg het zo zwaar voor de kiezen
dat die al snel weer werd teruggetrokken.
De afgelopen weken hebben duizenden Tamil-
strijders en kopstukken zich overgegeven aan
de regeringstroepen. De welhaast zekere militai
re overwinning zal echter geen einde maken
aan het conflict dat ten grondslag lag aan de oor
log, vreest Georg Frerks. „De Tamils in Sri Lan
ka voelen zich, met recht, een achtergestelde en
buitengesloten minderheid. Waarschijnlijk
wordt dat nu nog erger. Als overwinnaar zal de
ze hardlijnige regering niet geneigd zijn conces
sies te doen aan de Tamil-minderheid."
Wat verder in Sri Lanka zal gebeuren is onge
wis. „Veel zal afhangen van wat voor soort Ta-
mil-leiders nu naar voren zal komen. Er is der
tig jaar geen ander leiderschap geweest dan de
autoritaire LTTE. Die is nu verdwenen. Nieuwe,
meer politieke leiders, kunnen zorgen voor toe
nadering." De kans is echter groter dat een nieu
we terreurbeweging van de grond komt. De voe
dingsbodem is er, na een oorlog die tal van
wraakgevoelens zal hebben opgeleverd. De
LTTE is ook ooit begonnen als een groepje van
twintig man en wat wapens.
schild gebruikt, foto's AP
mÊm.
Sri Lankaanse militairen inspecteren een neergehaald vliegtuigje van de Tamil Tijgers.
foto Eranga Jayawardena/AP
De verwoesting in de stad Calle op Sri Lan
ka, na de tsunami van december 2004.
President Mahinda Ra-
japaksa
1983 LTTE doodt 13 soldaten in een
hinderlaag. Honderden Tamils komen
om bij daarop volgende rellen. Tamil-
groepen beginnen guerrilla in noord
oosten met als inzet een eigen staat.
Regeringsleger drijft Tamilrebel-
len terug tot Jaffna-schiereiland. Komst
van Indiase vredesmacht IPKF na ak
koord over wapenstilstand. IPKF raakt
slaags met LTTE.
1990 India trekt vredesmacht terug. Ta
mil Tijgers bezetten Noord-Sri Lanka
en maken korte metten met andere Ta-
mil-guerrillagroepen. Regering slaat op
stand van marxistische Singalezen neer.
1951 Moord op Indiase premier Rajiv
Gandhi, met vermoedelijke betrokken
heid LTTE.
92- Volledige oorlog tussen Sri
Lankaans regeringsleger en de Tamil Tij
gers golft op en neer in het gehele
noordoosten van Sri Lanka; met groot
schalige militaire operaties, zeeslagen
en luchtaanvallen, en elders op het ei
land ook terreuraanslagen, moordaan
slagen en moordpartijen op burgers.
200 Aanslagen 11 september: begin
van de 'War on Terror'.
2002 Noorse bemiddeling brengt
staakt het vuren tot stand.
2004-2005 De tsunami leidt tot con
flict tussen LTTE en regering over verde
ling van hulpgeld en -goederen. Havik
Mahinda Rajapaksa wint presidentsver
kiezingen.
2006 De strijd laait'op. LTTE internatio
naal tot terroristische organisatie be
stempeld.
20 Regeringsleger verdrijft LTTE uit
Oost-Sri Lanka
Regeringsleger herovert grootste
deel van Noord-Sri Lanka
2009 Tamil Tijgers verliezen hun hoofd
stad Kilinochchi en houden stand op
kuststrook van enkele kilometers.