Eindstrijd bij de poort van de X De al decennia durende oorlog in Sri Lanka lijkt bijna voorbij. Het conflict tussen Tamils en Singalezen in het land zou daardoor wel eens scherper kunnen worden. 1 O Zaterdag 25 april 2009 PZC Honderdduizend Sri Lankaanse burgers konden maandag vluchten uit het oorlogsgebied na een geslaagde actie van het regeringsleger. De burgers werden lange tijd door de Tamilstrijders als menselijl Kilircöehchi Puthkkudiyirippu Door rebellen bezet gebied r Mullaittivu iIndische I - I Oceaan 2007 Sept. 2008 9 jan.2009 25 jan. 2009 3 Maart 2009 Vavuniya Colombo SRI LANKA infographic: CRW bron: Reuters Sri Lanka oppervlakte: bijna 66.000 km2 >- aantal inwoners: ruim 21 miljoen p- samenstelling: driekwart Singale zen (overwegend boeddhistisch), 18 procent Tamils (voornamelijk hindoe, deels moslim) door Chris Halkes Het lijkt nog maar een kwestie van dagen, misschien zelfs uren, voor er, na ruim 25 jaar, een einde komt aan een van de bloedigste conflicten op de wereld. Het eni ge dat het Sri Lankaanse regeringsleger ervan weerhoudt om het laatste stukje grondgebied van de Tamil Tijgers (LTTE) te 'bevrijden', zijn de nog zeker 20.000 vluchtelingen die zich daar ook bevinden. Een massale bestorming van het volledig omsingelde schiereiland voor de kust, waar de rebellen ongeveer 12 vierkante kilome ter jungle in handen hebben, zou een slachtpar tij teweegbrengen. En met de kritische ogen van de wereld op zich gericht, lijkt het Sri Lan kaanse leger, dat doorgaans niet erg zachtzinnig met burgers in oorlogsgebied'omspringt, dat toch niet aan te durven. De mensenrechtenorga nisatie Human Rights Watch noemde het laat ste restje van het Tamilgebied vorige week, toen het nog een flink stuk groter was en permanent onder vuur lag van vliegtuigen en artillerie, al 'de gevaarlijkste plek op aarde'. VN-gezant Amin Awad voor vluchtelingen riep de LTTE op 'de poort van de hel te openen en de vluch telingen te laten gaan'. Sri Lanka laat in de oorlogszone geen journalis ten of onafhankelijke waarnemers toe. Dus in formatie over wat er zich afspeelt in het gebied waar de misschien nog maar enkele honderden Tamilstrijders de tienduizenden burgers - even eens Tamils - als menselijk schild gebruiken, komt slechts mondjesmaat naar buiten. Verha len van vluchtelingen - na een actie van het le ger maandag, konden er zo'n 100.000 ontsnap pen - en hulpverleners gaan over mishandelin gen, berovingen, moord en vooral over honger. Tientallen proberen zwemmend en wadend door de zee te vluchten. Degenen die erin sla gen aan de ogen van hun bewakers te ontko men, worden vervolgens bij het passeren van de frontlijn door de regeringssoldaten uitge breid gefouilleerd en aan de tand gevoeld. Ge vreesd wordt dat LTTE-strijders zich als vluchte lingen voordoen om te ontsnappen. Dit mensonterend slotakkoord is tekenend voor de oorlog die een kwart eeuw ongeveer al le mogelijke excessen liet zien en zeker 70.000 mensenlevens eiste. De LTTE, zeker in de laat ste jaren een zeer goed geoutilleerde verzetsbe weging onder leiding van oprichter Velupillai Prabhakaran (54), voerde zowel een conventio nele oorlog, een guerrillastrijd als een terreur- campagne. Lange tijd slaagde de beweging erin in het noorden van het eiland als een eigen au toritaire pseudostaat te besturen. Naast geld van de miljoen Tamils in het buitenland, had deze staat vermoedelijk inkomsten uit crimine le activiteiten als drugshandel en piraterij. Inzet van kindsoldaten werd niet geschuwd. Moordpartijen op burgers, marteling en ver krachting, moordaanslagen op politici en zelf moordaanslagen waren aan de orde van de dag. Evenals meedogenloze repressailleacties door het regeringsleger, lukrake bombardementen op bewoonde gebieden en bloedige anti-Tamil- onlusten aan de andere kant. Het regeringsleger van Sri Lanka is erop gebe ten Prabhakaran dood of levend in handen te krijgen. Het wel of niet slagen daarvan is waar schijnlijk de belangrijkste factor die het verloop van 'laatste slag' bepaalt. Prabhakaran is al ruim dertig jaar de drijvende kracht achter de Tamil- strijd voor onafhankelijkheid. Hij dwong een ij zeren discipline af en verlangde van zijn man schappen dat ze eerder zelfmoord zouden ple gen dan zich over te geven. Prabhakaran is dan ook de 'uitvinder' van de terroristische zelf moord-aanslag. Hij zette bom-jacken al jaren eerder in dan de moslimextremisten. Georg Frerks, Sri Lanka-kenner bij het Cen trum voor Conflict Studies in Utrecht, noemt de term burgeroorlog voor het conflict niet In 1602 ontmoette de Zeeuw Joris van Spilbergen de koning van Kandy op Ceylon om te kijken of er handel in ka neel mogelijk was. De in dat jaar opge richte VOC vond zijn verhalen interes sant genoeg om te proberen zich op het eiland te vestigen. Soldaten van het r dode Tamilstrijders vige gevechten in 1 Ceschiedenis Sri Lanka Vijfde eeuw voor Christus Immigratie van de Singalezen vanuit India Derde eeuw voor Christus Begin van ge stage Tamil-immigratie vanuit India. Gaat door tot ongeveer 1400 AD. ONAFHANKELIJKHEID t Ceylon wordt onafhankelijk 1956 Na golf van Singalees nationalis me volgen wetten en maatregelen die Tamils tot tweederangsburgers maken. Bij onlusten tussen Tamils en Singale zen vallen de komende jaren honder den doden. 1972 Naam van het land verandert in het meer Singalese 'Sri Lanka'. Velupillai Prabhakaran richt de Ta mil Tijgers (LTTE) op. KOLONIALE TIJD 1505 Portugezen arriveren op Ceylon Nederlanders verdrijven de Portu gezen en nemen het eiland groten deels in bezit. 1796 Britten eigenen zich het eiland toe als Fransen Nederland bezetten. 1315 Britten laten meer Tamils uit In dia als landarbeiders overkomen. Velupillai Prabhakaranlei der van de Tamil Tijgers.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2009 | | pagina 10